 |
 |
|
Jak sprawić by szkolny ogród tętnił życiem?Ogród to nie tylko rośliny. Warto zadbać by na naszym skrawku zieleni dobrze czuły się także zwierzęta, małe ssaki, ptaki, owady, płazy czy gady. Już najmłodsze dzieci wiedzą, że ogród bez owadów nie może istnieć. Zachęcamy do budowania domków dla owadów. Z jednej strony obecność w ogrodzie owadów np. dzikich pszczół czy trzmieli, które zapylają kwiaty o długich rurkowatych kielichach, ma bezdyskusyjne znaczenie dla rozwoju wielu roślin, a dodatkowo ma ogromne znaczenie dydaktyczno-wychowawcze. Dzięki obserwacji owadów w naturze możemy bardzo dużo dowiedzieć się o ich życiu, polubić je i pozbyć uprzedzeń. Dawniej nie było potrzeby specjalnego traktowania owadów, w dzisiejszym świecie – szczególnie w miastach – gdzie rzadko spotyka się ukwiecone łąki (pejoratywnie nazywane nieużytkami), stare uschnięte drzewa, wybetonowane lub wylane asfaltem powierzchnie powodują, że o owady trzeba zadbać. Kiedyś wykorzystywały one do mieszkania np. dachy kryte strzechą, otworki w drewnianych belach czy glinianych ścianach domów. Czasem nie zdajemy sobie sprawy jak wiele pożytecznych i rzadkich owadów pojawi się w naszym ogrodzie szukając sobie w nim lokum i nie znajduje go bo nasz ogród jest zbyt wypielęgnowany. Są jednak sposoby by zatrzymać owady i zapewnić im warunki do życia. W prosty sposób uczniowie mogą stworzyć własne domki dla owadów. Wystarczy choćby drewniane klocki ponawiercać na głębokość minimum 6 cm, wiertłem o średnicy 3-8 mm. Można także ulepić domki o wymyślnych kształtach z masy stworzonej z gliny i sieczki słomianej (proporcja 3 do 1). W domkach należy zrobić głębokie wąskie otworki i wysuszyć na słońcu. Gniazda takie powinny znajdować się w słonecznym (południe lub południowy-zachód), ustronnym miejscu. Owady dobrze się czyją także w czymś co przypomina strzechę spotykaną na dachach. Trzeba powiązać w wiązki rurkowate pędy roślin (np. maliny, forsycji czy bzu czarnego) albo słomy czy trzciny i ściąć równo ich końce. Trzmiele potrzebują ciemnych, suchych i nieprzewiewnych domków z małym otworem wejściowym. Może być to choćby dziura w ziemi wielkości arbuza przykryta deską czy płyt chodnikową z jednym lub dwoma otworkami. Domek dla trzmiela można również zbudować z desek lub cegieł. Powinien mieć około 10 cm wysokości i boki o długości 15 cm. Do domku należy włożyć suchy mech, liście albo stare ptasie gniazdo. Domy trzmieli umieszczamy w cieniu, najlepiej w zaroślach czy pod krzakiem. Oczywiście oprócz domków potrzebne są rośliny, które przyciągają owady. Warto pamiętać również o tym, że owadom (ani innym zwierzętom oraz dzieciom) nie sprzyjają chemiczne środki ochrony roślin. Aby w ogrodzie słychać było śpiew ptaków i by ptaki stały się u nas mieszkańcami lub chociaż stałymi gośćmi nasz ogród musi spełnić kilka warunków. Są to miejsca do gniazdowania, schronienie, pożywienie i woda. Aronia, bez czarny, czeremcha zwyczajna, dereń, głóg, irga, jałowiec, jarząb, jeżyny, kalina, ligustr, ognik, ostrokrzew, rokitnik zwyczajny, śliwa wiśniowa, świdośliwka, trzmielina zwyczajna, wiciokrzew, wiśnia – te drzewa i krzewy stanowiące przepyszną ptasią stołówkę z pewnością przyciągną mnóstwo ptaków. Powinniśmy zadbać by w ogródku rosło choć kilka krzewów których owoce pozostają do zimy. Oprócz tego w naszym ogrodzie powinien znaleźć się teren, który pozostawimy samemu sobie, gdzie będą rosły wybujałe “chwasty”, mlecze, oset, chabry, pokrzywy, cykoria, kłujące jeżyny. Takie miejsce będzie chętnie odwiedzane zarówno przez ptaki i owady ale i inne drobne zwierzęta. Dobrze jest także znaleźć miejsce gdzie składować będziemy ogrodowe “odpady” – gałęzie czy suche liście. Sterta gałęzi czy liści daje możliwość ukrycia się nie tylko ptakom ale także gadom czy małym ssakom – ważne by miejsce to znajdowało się z dala od hałaśliwych i ruchliwych miejsc, najlepiej by było osłonięte krzewami. W ogrodzie zamieszkanym przez ptaki nie może zabraknąć iglaków – najlepiej rodzimych: świerków, jałowców, sosen. Są to bezpieczne miejsca gniazdowania wielu gatunków. Podobne znaczenie mają gęste żywopłoty. W gęstwinie gałęzi gniazda zakładają kosy, pokrzewki, dzwońce czy makolągwy. Wiele ptaków wykorzystuje je do odpoczynku w ciągu dnia, w krzewach często możemy – raczej usłyszeć niż zobaczyć stada wróbli. Z pewnością budowa właściwych dla danego gatunku budek lęgowych i umieszczenie ich w odpowiednim miejscu spowoduje, że prędzej czy później zostaną one zamieszkałe. Jednak jest to temat na tyle obszerny i trudny zarazem, że odeślemy wszystkich zainteresowanych do fachowej lektury (np. niezwykła książka Andrzeja G. Kruszewicza pt. “Pomagamy ptakom”, w której znaleźć można niezliczoną ilość rad a także dokładne zalecenia do budowy różnych budek). Bardzo istotnym elementem ogrodu z punktu wiedzenia zamieszkujących lub odwiedzających go zwierząt jest oczko wodne szczególnie jeśli w okolicy nie ma innego zbiornika. Aby oczko rzeczywiście spełniało swoją rolę musi mieć chociaż jeden łagodny brzeg, z wody powinny wystawać kamienie, można przerzucić przez wodę grubą gałąź, tak by zwierzęta mogły wygodnie się napić. Stworzenie płycizny z piaszczystym dnem umożliwi kąpiel nawet mniejszym ptakom. Dobrze jeśli woda do oczka wpada małym wodospadem gdyż w ten sposób woda natlenia się. Przed nadmiernym namnażaniem się komarów uchronią nas rybki mieszkające w oczku np. cierniki czy różanki. O ile w naszym ogrodzie znajdzie się odpowiednie wilgotne, ciche miejsce mogą pojawić się tam ropuchy, w oczku zaś żaby. Z kolei żaby przyciągnąć mogą zaskrońce, trzeba im jednak w nasłonecznionym miejscu przygotować stertę gałęzi. W stercie kamieni szybko powinny pojawić się jaszczurki zwinki. Jeśli chcemy, żeby w naszym ogrodzie pojawiły się, albo żeby nie były w nim uwiezione drobne ssaki musimy zadbać o to by ogrodzenie umożliwiało ich przemieszczanie się. Opracowanie: Gosia Świderek, ODE Źródła Spis treści: O konkursie O tym dlaczego warto mieć ogród przy szkole? Wychowawcza i dydaktyczna rola ogródka Jak sprawić by szkolny ogród “miał nogi i ręce”? Jak sprawić by szkolny ogród tętnił życiem? Garść pomysłów Kilka wskazówek jak pozyskać środki finansowe Bibliografia i informacje o autorach Nagrodzone i wyróżnione ogródki: Przedszkole we Wrzosowej Zespół Szkół Rolnicze Centrum Kształcenia Ustawicznego w Nysie Szkoła Podstawowa nr 4 w Ełku Zespół Szkół w Głogowie Małopolskim Szkoła Podstawowa im. Tadeusza Kościuszki w Mokrzyskach Szkoła Podstawowa nr 45 w Bytomiu Szkoła Podstawowa w Białousach Szkoła Podstawowa w Czyżewie - Osadzie Szkoła Podstawowa nr 3 w Gołdapi Szkoła Podstawowa w Hyżnem Pozostałe opisy ogródków |
||
 |
 |
